Biłgorajskie Stowarzyszenie Kulturalne im. Izaaka Baszewisa Singera

Zostały tylko kamienie.

W mieście powstaną dwa postumenty upamiętniające osoby wyznania mojżeszowego, niegdyś zamieszkujące Biłgoraj. Na ten cel z budżetu miasta przeznaczonych zostanie 10 tys. zł. Pamiątkowe kamienie zostaną ustawione w miejscach, w których kiedyś znajdowały się synagoga oraz cmentarz żydowski. W planach jest też ustawienie muru przy cmentarzu na ul. Konopnickiej.

Biłgorajskie Stowarzyszenie Kulturalne im. I. B. Singera wystąpiło z wnioskiem do władz Biłgoraja o upamiętnienie istniejących od czasu II wojny światowej miejsc historycznych biłgorajskich Żydów. Ze strony miasta na ten cel zabezpieczono 10 tys. zł.

Na razie pewne jest ustawienie dwóch kamieni pamiątkowych. 

Jak informuje burmistrz Janusz Rosłan lokalizacja pierwszego kamienia planowana jest w miejscu zburzonej Synagogi, przy ul. Lubelskiej na skarpie (obok budynku nr 13). Na kamieniu zamieszczona będzie tablica z napisem: "W tym miejscu znajdowała się synagoga, cheder, mykwa i pierwszy z trzech biłgorajskich kirkutów. W czasie wojny zostały zbezczeszczone i spalone przez niemieckich okupantów".

Lokalizacja drugiego kamienia planowana jest na terenie dawnego cmentarza żydowskiego, koło Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. ONZ w Biłgoraju (u zbiegu ul. Józefa Piłsudskiego i ul. 3 Maja). Na kamieniu prawdopodobnie zamieszczona zostanie tablica z napisem: "W tym miejscu od 1728 do 1941 roku znajdował się cmentarz żydowski. Wiosną 1941 roku Niemcy zniszczyli kirkut, a macewy wykorzystano do budowy dróg i chodników. W powstałych w tym miejscu stajniach, w listopadzie 1942 roku przetrzymywano biłgorajskich Żydów pod ich deportacją do obozu zagłady w Bełżcu".

Treść napisów zostanie umieszczona na tablicach w trzech językach: polskim, angielskim oraz hebrajskim lub jidysz.

Nad uchwałami w sprawie upamiętnienia miejsc kultu religijnego radni będą głosować podczas sesji, która odbędzie się w środę, 26 lutego br.

Jak powiedział w rozmowie z portalem bilgorajska.pl Artur Bara z Biłgorajskiego Stowarzyszenia Kulturalnego I.B. Singera w planach jest także ustanienie trzeciego obelisku - przy byłym getto. - Planujemy także budowę muru przy cmentarzu na ul. Konopnickiej, który upamiętni wszystkich urodzonych w Biłgoraju Żydów. Planujemy zbiórkę wśród mieszkańców taką, jaką przeprowadzono przy okazji budowy ławeczki Singera. Wierzę, że mieszkańcy wesprą tą inicjatywę - mówi Artur Bara.

Pomysł zaaprobowała przebywajaca w Biłgoraju latem ub.r. rodzina Singera. O wizycie gości informowaliśmy w artykule pt. Syn I. B. Singera odwiedził Biłgoraj.

Przypomnijmy, że historia Biłgoraja nierozerwalnie związana jest z osobami wyznania mojżeszowego. Jak można przeczytać w " Dziejach Biłgoraja" w XIX wieku miasto zamieszkiwane było przez ludność polską i żydowską. W roku 1827 Żydzi biłgorajscy stanowili 33% ogółu mieszkańców miasta. W roku 1899 na 8953 mieszkańców Żydzi stanowili już 42,5%. W 1921 roku obszar miasta wynosił 1656 ha. Mieszkańców natomiast było 5603, w tym 3715 ludności żydowskiej. W kolejnych latach liczba mieszkańców miasta stale się powiększała. W sierpniu 1939 roku wynosiła już 8270 mieszkańców, w tym 3175 Polaków, 5010 Żydów i 85 Ukraińców. Podczas II wojny światowej wymordowano ok. 80% ludności żydowskiej.

źródło: http://www.bilgorajska.pl/aktualnosc,7417,0,0,0,Kamienie-upamietniajace-obecnosc-Zydow-w-Bilgoraju.html

 

Ważne informacje

Zapraszamy w dniu 31 października 2021 roku o godzinie 16:00 (niedziela) do Biłgorajskiego Centrum Kultury.

ZADUSZKI  BIŁGORAJSKIE

- Prezentacja pracy młodzieży ze Szkoły Podstawowej nr 5 w Biłgoraju wykonanej na konkurs organizowany przez “Szkołę Dialogu - Forum Dialogu”.

- Rozmowa o zwyczajach pogrzebowych prowadzona przez przedstawicieli trzech wyznań (Katolickie, Prawosławne i Żydowskie). 

Udział wezmą:

- ks. Karol Wilkiel - Autokefaliczny Kościół Prawosławny Parafia w Biłgoraju

- ks. Sławomir Korona - Parafia św. Michała Archanioła w Zamościu

- przedstawiciel wyznania żydowskiego

- Wspominamy Izaaka Bashevisa Singera w 30 lecie śmierci Noblisty oraz Rocznicę Zagłady Żydów z Biłgoraja.

Fragmenty z Hurban Biłgoraj i opowiadań Bashevisa czyta recytator z BCK. Odczytanie nazwisk pomordowanych.

Udział weźmie:

- prof. Paweł Śpiewak,

- Gabriela Figura - moderator.

- Koncert Mikołaja Trzaski. https://pl.wikipedia.org/wiki/Miko%C5%82aj_Trzaska